უაკ 271.222(479.22)
ISBN 978-9941-28-896-8 (ყველა ნაწილი); 978-9941-28-901-9 (მეხუთე ნაწილი)
440 გვერდი
დამტკიცების თარიღი 15.04.2024
საერთაშორისო სამეცნიერო წრეებში ამჟამად დამკვიდრებულია უმართებულო თვალსაზრისი, თითქოსდა ივერები (ივირები) ეწოდებოდათ არა მხოლოდ ქართველებს, არამედ სომხებსაც, ე.წ. სომეხ-ქალკედონიტებს. („პრავოსლავნაია ენციკლოპედია“, ტ. III, მოსკოვი, 2001, გვ. 326, 327, ვ. არუთინოვა-ფიდანიანი, გრიგოლ პაკურიანის ტიპიკონი, ერევანი, 1978, რუს. ენაზე, მისი დამოწმებანი ვიკიპედიის შესაბამის და სხვა საენციკლოპედიო სტატიებში, მაგ. „სომეხი-ქალკედონიტები“, ფონდ „ჰაიაზგის“ ენციკლოპედია და სხვა). იბერიის თემის, ტაოსა და ასევე, მისი მიმდებარე რეგიონების მოსახლეობა ცხადდება სომეხ-ქალკედონიტებად, ამ მხარეებიდან გამოსული წმიდა მამები და ქართველი დიდებულები კი ეთნიკურ სომხებად (მაგ. თორნიკე ერისთავი და საგვარეულო ჩორდვანელებისა, გრიგოლ ბაკურიანის ძე და სხვანი), შესაბამისად ამ მხარეთა ქართული კულტურა, ეკლესია-მონასტრები – სომხურად. სამხრეთ საქართველოსა და მის მიმდებარე რეგიონებში, ძირითადად ტაო-კლარჯეთში მცხოვრები ქართველების სომეხ-ქალკედონიტებად გამოცხადება გაამყარა საერთაშორისო ავტორიტეტის მქონე ორგანომ - „პრავოსლავნაია ენციკლოპედიამ“. საქართველოს სამხრეთ ნაწილში მცხოვრები ქართველები ანუივერები სომეხ-ქალკედონიტებად გამოაცხადეს ისტორიული კონტექსტებიდან ამოგლეჯილი ინფორმაციის მანიპულირების შედეგად. მტკიცებით, რომ თითქოსდა ისინი ქართველები იყვნენ არა ეთნიკურად, არამედ მხოლოდ საეკლესიო-კულტურული თვალსაზრისით და მას შემდეგ იწოდნენ „ქართველებად“, რაც ქალკედონური აღმსარებლობა მიიღეს. ჩხადია, ეს არის თეორია, რომელიც ამჟამად იწოდება „ქართიზაციის თეორიად“. ამ საკითხს იკვლევს წინამდებარე წიგნი. წიგნი „არიან-ქართლი“ მკითხველს სთავაზობს ვრცელ გამოკვლევას, მრავალი ქართული და უცხოური წყაროს დამოწმებით, რომელიც აჩვენებს, რომ სინამდვილეში ტაო-ბასიანი, და სერთოდ „იბერიის თემის“ ტერიტორია, ქართველთა ისტორიულ საცხოვრისს წარმოადგენდა, მას აზონ-ფარნავაზის ეპოქაში ერქვა არიან-ქართლი და ის ძველი ივერია იყო. სტრაბონის ცნობით აღნიშნული სამხრეთის ტერიტორიები (პარიადრედან გოგარენას ჩათვლით) იბერიამ დაკარგა ძვ.წ. II ს-ში არმენიის მეფეთა ექსპანსიისას. მიუხედავად მიტაცებისა, ამ მიწა-წყალზე მცხოვრები მკვიდრი ქართველები (იბერები) გაქრისტიანების შემდეგ მტკიცედ იცავდნენ მართლმადიდებლობას, ხოლო იმის შემდეგ, რაც 726 წლის მანასკერტის კრებაზე სომხურმა ეკლესიამ საბოლოოდ მიიღო მონოფიზიტური აღმსარებლობა, გაწყვიტა ყოველგვარი კავშირი სომხურ ეკლესიასთან და დაუბრუნდა დედა ქართული ეკლესიის წიაღს. წიგნში მოყვანილი მრავალი ისტორიული, გეოგრაფიული, ეთნოგრაფიული თუ ლინგვისტური მასალის დამოწმებით, დამტკიცებულია, რომ არაქსის ხეობისა და ტაო-ბასიანის მომცველი იბერიის თემის მიწა-წყალი ქრისტეშობამდე IV–III სს-ში იწოდებოდა „არიან-ქართლად“ და აქ ქართველობა (ივერები) ყოველთვის მკვიდრ მოსახლეობას შეადგენდა. შემდგომში მათ აქვე დააფუძნეს კიდეც მრავალი ქართული საეპისკოპოსო – ვალაშკერტისა, არზრუმისა, კარისა, ანისისა და სხვა, რომელთაგან ზოგიერთი XVI–XVII სს-შიც კი ფუნქციონირებდა. წიგნი განკუთვნილია სპეციალისტების, სტუდენტებისა და მკითხველი საზოგადოებისათვის.